Deel 1: Amerikaans vliegtuig in nood

Jaarlijks op 4 mei speelt een delegatie van het Zaandijks Fanfare Corps (ZFC) bij het verzetsmonument in Koog aan de Zaan. Een trompettist speelt de taptoe bij het monument aan de Leeghwaterweg in Zaandam. In 2014 heeft ZFC, bij het 125 jarig jubileum, met het hele orkest op beide locaties gespeeld.

Het monument op de Leeghwaterweg

Zaandijks Fanfare Corps op de Leeghwaterweg

Op dit monument staan vier namen: J.P. de Barbanson, H.A. Groenendijk en G. Verdonk. Het Zaandijks Fanfare Corps heeft met de vierde naam een bijzondere band: Piet Hartog. Hij was lid van het ZFC.

Leden van het Fanfare Corps – Peter Dekker en Annemieke Swagerman – hebben uitgezocht wat er is gebeurd met Piet Hartog.
Peter Dekker vertelt: “Piet Hartog is geboren op 22 oktober 1919. In 1943 heeft hij zich aangemeld bij onze vereniging, hij speelde altsaxofoon. Piet was timmerman en altijd bereid zich in te zetten voor onze vereniging. Het repetitielokaal is door hem van binnen en van buiten in 1944 geschilderd.

Maar hij was ook maatschappelijk betrokken: hij heeft zich in de oorlogsjaren aangemeld bij de Binnenlandse Strijdkrachten, een landelijke verzetsgroep waar in Wormerveer Jaap Boot de leiding over had. Er is niet veel bekend over zijn verzetsactiviteiten, maar één ding is wel zeker: hij had een revolver in huis”.

“Tijdens de oorlog bombardeerden de geallieerden Duitse steden. De aanvliegroute voor bombardementen op Noord-Duitse steden lag boven de Zaanstreek. Niet alle vliegtuigen, die door het luchtafweergeschut werden geraakt stortten neer. Vele konden omkeren en een groot aantal wist Engeland te bereiken.

Op 11 september 1944 kwam een aangeschoten Amerikaans vliegtuig zodanig in nood, dat alle bemanningsleden, op de copiloot na, besloten uit het vliegtuig te springen. Dit gebeurde boven de Zaanstreek. Zij kwamen verspreid over het gebied neer. Van alle kanten kwamen mensen te hulp.  De bezetter begon een zoektocht naar de piloten.

Piet zat die dag thuis bij zijn ouders: hij was ondergedoken vanwege zijn verzetsactiviteiten, maar ook omdat hij de leeftijd had om naar Duitsland te worden gestuurd in verband met de Arbeidsinzet. Piet kreeg, mogelijk via geruchten, lucht van wat er gaande was. Hij besloot samen met twee kompanen op onderzoek te gaan. Misschien om te helpen of gewoon uit nieuwsgierigheid. Ze probeerden met een bootje via de Watering het Guisveld in te komen. Landwachters zagen hen en en dwongen ze aan land te komen. Bij het fouilleren werd een armband van de Binnenlandse Strijdkrachten gevonden en werden ze gearresteerd”.

Lees verder: Deel 2: De fusillade van Piet Hartog.