Thuismuseum

De centrale draaierij was een van de productiehallen van Eurometaal. Hier werden zowel delen van munitie als civiele producten gemaakt, zoals warmtewisselaars voor HR-Ketels en rondellen gestanst voor de Nederlandse Munt.

In dit gebouw, het vulhuis genoemd, stelde men de .50 munitie samen. Dit zijn patronen met een doorsnede van 0,5 inch. De Artillerie Inrichtingen produceerde deze munitie in opdracht van de Verenigde Staten.

De bouw van deze beeldbepalende fabriek aan het water werd na de Tweede Wereldoorlog gefinancierd vanuit het Amerikaanse Marshallplan. De Amerikanen droegen bij aan de wederopbouw van Europa met financiële en materiële steun om zo de expansie van de communistische Sovjet-Unie tegen te gaan.

In deze ruimte konden de arbeiders die met explosief materiaal werkten zich wassen en omkleden. Om het gebouw in de toekomst te kunnen gebruiken voor de productie van explosieven werd het, net als de naastgelegen gebouwen, voorzien van een gebogen dak.

In de laboreerwerkplaats stelde men verschillende soorten sassen samen en produceerde men de .50 kogel. Een sas is een snel verbrandend, meestal ontplofbaar mengsel, zoals buskruit. Er zijn verschillende soorten. Slagsas maakte men voor slaghoedjes van patronen.

In het munitiemagazijn vond de aanmaak van munitie plaats. De munitie werd samengesteld, gespoten en verpakt. De constructie van dit gebouw is zwakker dan de omliggende gebouwen. Zo is het dak gebogen in plaats van half gebogen.

Dit gebouw is een sprekend voorbeeld van een fabrieksgebouw uit de wederopbouw. Hier vond de aanmaak en opslag van hulzen en granaatlichamen plaats. In de jaren tachtig werd een deel verbouwd tot witgieterij, een werkplaats voor het ontvetten, fosfateren, verven en moffelen van granatenlichamen.

Het expeditiegebouw met de bijnaam ‘Het Station’ was de overslagloods voor grondstoffen. Die werden via het naastgelegen spoor of per vrachtwagen aangevoerd. Dat begon in 1878 met de spoorlijn die Amsterdam en Zaandam via de Hembrug met elkaar verbond.

Het gebouw was de draaierij van kardoeshulzen (deel A), maar werd later uitgebreid met de gloeierij (deel B). In de jaren vijftig werd het gebouw gebruikt om het AR-10 geweer te maken. Dit nagenoeg onverwoestbare wapen was de trots van de Artillerie-Inrichtingen. 

Op sommige afdelingen was het zwaar en vies werk. In de perserij werden granaten bijvoorbeeld ingesmeerd met grafiet vermengd met olie. Gelukkig konden medewerkers zich nog enigszins schoonmaken in een van de waslokalen op het terrein. In de kleedruimte stonden ruim 700 kledingkasten. Dankzij de vele toegangen konden medewerkers snel naar hun werkplek.

Dit pand bestaat uit twee samengevoegde gebouwen: gebouw 290 en gebouw 336. Hier werden de affuiten door de Artillerie Inrichtingen gereviseerd, oftewel gecontroleerd en indien nodig hersteld. Een affuit is de kar waarop een kanon of ander zwaar geschut is geplaatst.

Dit was een van de transformatorhuizen die een deel van het gebied voorzag van stroom en droeg daarmee bij aan de zelfvoorziening van het bedrijf. Alleen gebouwen waar risico bestond op explosies werden niet van elektriciteit voorzien, maar van stoom vanuit het ketelhuis. Later kwam er een veilig elektra systeem. Hembrug had zijn eigen middenspanningsnet (3000 tot 10.000 Volt).