Thuismuseum

Achter het Czaar Peterhuisje ligt een groene parel. In 2025 is de tuin van het Czaar Peterhuisje zorgvuldig opgeknapt. Bij het nieuwe ontwerp is uitgegaan van hoe de tuin eruitzag in de 19e eeuw, met ook oog voor de 17e-eeuwse oorsprong van het Czaar Peterhuisje zelf.

In 2023 besloot het Zaans Museum naar aanleiding van verschillende onderzoeken naar het Nederlandse slavernijverleden van overheden en instellingen kritisch naar de eigen collectie te kijken. Hiervoor werd onderzoekster Dr. Caroline Drieënhuizen van de Open Universiteit aangetrokken. Zij schreef een rapport dat de aanzet is tot een historische analyse van de koloniale wortels van de collectie van het Zaans Museum. Het is nadrukkelijk niet bedoeld als definitief verslag, maar eerder als discussiestuk en startpunt voor verder onderzoek.

Kleine groene houten huizen, enorme pakhuizen, mensen op surfplanken en grote vrachtschepen. Langs de Zaan zie je van alles door elkaar. Toen fotografen Bert Verhoeff en David Galjaard naar de Zaanstreek verhuisden, werden ze er verliefd op. Drie jaar lang maakten ze foto’s van mensen, bedrijven, bouwprojecten en het straatleven. Door hun ogen zie je dat de streek erg verandert.

MonkeyBird Crew (Frankrijk) heeft in opdracht van het Zaans Museum een muurschildering op de gevel van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied bij station Zaandam gemaakt. Het Franse duo staat bekend om zijn indrukwekkende stencilwerken vol ambacht, wetenschap en natuur. Voor de schildering in Zaandam liet MonkeyBird Crew zich inspireren door de pioniersgeest van de streek en zijn internationale invloeden.

Stadsdichter Lisa werd tijdens een rondleiding in het Zaans Museum geïnspireerd door de verborgen queer geschiedenis van de Zaanstreek. En schreef het gedicht “Eromheen lopen”. Het Zaans Museum publiceert dit gedicht om de onzichtbare verhalen uit hun collectie tot leven te brengen en uit te nodigen tot reflectie.

Dat de Zaanse schans één van de bekendste iconen van Nederland is met jaarlijks meer dan 2 miljoen toeristen is algemeen bekend. Maar waar de naam Zaanse schans vandaan komt, weten er maar weinig. In deze 3-delige mini-documentaireserie gaat Zaans Museum educator Imre Besanger op zoek naar het antwoord en komt zo terecht bij een oorlog die de Zaanstreek 450 jaar geleden in zijn greep hield.

Cornelis Koning en Jaap Kaal, geboren in 1893 in Koog aan de Zaan, waren al van jongs af aan beste vrienden. Ondanks verschillende achtergronden deelden ze een passie voor kunst. Terwijl Koning een studiebeurs kreeg en aan de Rijksacademie studeerde, werkte Kaal overdag in een fabriek en studeerde ’s avonds aan dezelfde academie. Tijdens een studiereis naar Italië werden ze geïnspireerd door het alledaagse leven en ontwikkelden ze een diepe liefde voor mens en natuur, geïnspireerd door Rembrandt en Van Gogh.

“Iedereen moet zich welkom en veilig voelen in de kerk en dat wilde ik in de roze dienst duidelijk maken.” vertelt Roselien Brondy, zij nam het initiatief voor de eerste roze kerkdienst in de Zaanstreek, die op zondag 6 juni gevierd werd in de Kogerkerk.

Ab en Tini hebben sinds 1980 een volkstuin op het tuinencomplex ‘Jan Vroegop’. Op het hoogtepunt hadden ze 400 verschillende soorten fuchia’s.

Van beddenpan tot hittepit.

Marisca Voskamp maakte van Monet’s schilderij ‘De Voorzaan en de Westerhem’een herinterpretatie. Ze nam een kopie van het werk en vouwde een deel weg, precies het stuk geschilderde land tussen lucht en water. Ze zei: ‘In die vouw, op dat strookje land daar woon ik met mijn gezin.’ Ze doelde hier op het niemandsland aan de Zaan waar zij met haar gezin een autonoom bestaan bouwde, een tussenruimte, wars van conventies, verbonden met het landschap.

Op de verpakkingen van chocolade en cacao vind je de logo’s van allerlei soorten, die iets vertellen over de herkomst van de cacaovruchten en de omstandigheden waarin ze verbouwd zijn, maar welke betekent nou wat?