De barre walvisvaart.

Op het balkon van het Zaans gemeentehuis staan twee vrolijke walvissen. Maar zo leuk was die tijd niet, als ik Joop Kiel mag geloven.

Ik ken Joop nog uit de tijd dat hij schipper bij Albert Heijn was. De 84 jarige Joop woont op het Konijnenpad. Hij liet me een foto uit 1957 zien. Hij heeft zestien jaar op de walvisvaart gezeten.

Als hij een dik plakboek tevoorschijn haalt, val ik abrupt in het bloed, zweet en de traan van de walvisvaart. “Ja, het was hard werken”, vertelt Joop. “Ik heb eerst een tijdje op de kustvaart gezeten, voordat ik me in 1956 als 22 jarige samen met mijn jongere broer, Ab aanmonsterde op de Willem Barentsz”.

Dat was niet zo’n leuke tijd. Hij was zeven maanden van huis, maar die vijf maanden erna maakte alles goed. Joop was flenser, een zware baan. Als de walvis uiteen werd getrokken, moest hij de vastzittende spekdelen met een haakmes lossnijden. “Het waren barre tochten naar de Zuidpool”, vertelt Joop. “Lange werktijden en gevaarlijke werkomstandigheden.

Niet iedereen kon er tegen. Zo misten we op een dag een Duitser. Toen we hem vonden, had hij zich verhangen in zijn hut. Op een keer hoorden we een kreet man over boord! Ik kreeg een touw om mijn middel en ging over de reling. Toen ik de drenkeling te pakken kreeg, bleek het mijn eigen broer te zijn”.