Zaans Museum start onderzoek naar Zaans koloniaal verleden met de presentatie ‘Een kraal met krassen’

In het Zaans Museum is t/m 1 oktober 2023 de presentatie ‘Een kraal met krassen’ te zien, met een bruikleen uit de Koninklijke Verzamelingen: de glazen kraal die Kroonprinses Amalia cadeau kreeg bij haar eerste bezoek aan het Caribisch deel van Nederland. De presentatie is ook de start van een meerjarig onderzoek naar het koloniale en slavernijverleden van de Zaanstreek met betrekking tot de eigen collectie van het Zaans Museum.

Trade beads in de Zaanstreek
Kroonprinses Amalia kreeg de kraal tijdens haar bezoek aan Sint-Eustatius. Dit type blauwe glazen kralen werden door de VOC en WIC in de 17e en 18e eeuw gebruikt als ruilmiddel. In West-Afrika werden ze als betaalmiddel gebruikt voor tot slaaf gemaakte mensen. Tegelijkertijd konden tot slaaf gemaakten met deze trade beads ook hun vrijheid kopen. De prinses ontving een vergelijkbare kraal van Afrikaanse herkomst, omdat de originele antieke blauwe glazen kralen van Sint Eusatius een beschermde status hebben en het eiland niet mogen verlaten. De blauwe kraal kent veel betekenissen. In de Zaanstreek werden met deze kralen in de 18e en 19e eeuw pronktuinen aangelegd en zo werden ze vanaf de 19e eeuw onderdeel van de Zaanse identiteit. Replica’s van zulke kralentuinen zijn tegenwoordig te vinden bij de Zaanse huizen op de Zaanse Schans, het Nederlands Openluchtmuseum en in het Zuiderzeemuseum.

 

 

Start onderzoek Zaans koloniaal verleden
Een kraal met krassen is de start van een meerjarig onderzoek naar de eigen collectie van het Zaans Museum en het koloniaal verleden van de Zaanstreek. Het museum wil het bewustzijn en begrip over het koloniaal en slavernijverleden vergroten en de doorwerking hiervan in het heden onder de aandacht van haar bezoekers brengen. Het museum ziet het als een belangrijke taak om in de museale presentatie recht te doen aan deze geschiedenis. Tot nu toe ontbreekt deze geschiedenis in het Zaans Museum.

De opening van ´Een kraal met krassen´ vond plaats op dinsdag 16 mei met betrokkenen.

 

‘Ja ik zie een patroon, dat zich steeds weer herhaalt. Samen leggen we het bloot, als een kras op een kraal.‘

– Stadsdichter Reinier Fosch

 

Dialoog
Het Zaans Museum is de initiator van het onderzoek maar zoekt nadrukkelijk de samenwerking met betrokkenen en geïnteresseerden. Op speciale startbijeenkomsten worden zij uitgenodigd mee te denken over de betekenis van de blauwe kraal specifiek en de geschiedenis van het Zaanse koloniale verleden in het algemeen. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden via educatie@zaansmuseum.nl.