• Facebook
  • Twitter
  • Pinterest
  • Youtube
  • Instagram
  • Nederlands
cn
  • Nederlands Nederlands Nederlands nl
  • English English Engels en
  • Deutsch Deutsch Duits de
  • Français Français Frans fr
  • Español Español Spaans es
  • Italiano Italiano Italiaans it
  • Русский Русский Russisch ru
Zaans Museum
    • Nederlands
    cn
  • Info & Tickets
  • Zien & Doen
  • Groepsbezoek
  • Museum & Collectie
  • -sub-
  • Zaans Museum
  • Czaar Peterhuisje
  • Thuismuseum
    • Facebook
    • Twitter
    • Pinterest
    • Youtube
    • Instagram

Hembrug

Geschiedenis van de gebouwen op het Hembrugterrein

Het Hembrugterrein in Zaandam stond ruim honderd jaar in het teken van de nationale munitie- en wapenfabriek ‘Artillerie Inrichtingen’. In het diepste geheim werden hier wapens en munitie gemaakt, getest en opgeslagen. Ontdek de rijke historie van het Hembrugterrein en de functie die de verschillende gebouwen hadden in de tijd dat Hembrug nog een munitie- en wapenfabriek was.

Klik op een stip op de kaart en lees meer over het gebouw.

Druk 2 keer op een stip op de kaart en lees meer over het gebouw.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
plattegrond Hembrugterrein

Draai je scherm om de kaart te vergroten

Centrale draaierij – hal 1 – Hembrug

De centrale draaierij was een van de productiehallen van Eurometaal. Hier werden zowel delen van munitie als civiele producten gemaakt, zoals warmtewisselaars voor HR-Ketels en rondellen gestanst voor de Nederlandse Munt.

Samenstelling en opslag munitie .50 – gebouw 430 – Hembrug

In dit gebouw, het vulhuis genoemd, stelde men de .50 munitie samen. Dit zijn patronen met een doorsnede van 0,5 inch. De Artillerie Inrichtingen produceerde deze munitie in opdracht van de Verenigde Staten.

Munitiemagazijn – gebouw 414 – Hembrug

In het munitiemagazijn vond de aanmaak van munitie plaats. De munitie werd samengesteld, gespoten en verpakt. De constructie van dit gebouw is zwakker dan de omliggende gebouwen. Zo is het dak gebogen in plaats van half gebogen.

Hulzen- en granaatmagazijn – gebouw 413A – Hembrug

Dit gebouw is een sprekend voorbeeld van een fabrieksgebouw uit de wederopbouw. Hier vond de aanmaak en opslag van hulzen en granaatlichamen plaats. In de jaren tachtig werd een deel verbouwd tot witgieterij, een werkplaats voor het ontvetten, fosfateren, verven en moffelen van granatenlichamen.

Draaierij kardoeshulzen – gebouw 322A – Hembrug

Het gebouw was de draaierij van kardoeshulzen (deel A), maar werd later uitgebreid met de gloeierij (deel B). In de jaren vijftig werd het gebouw gebruikt om het AR-10 geweer te maken. Dit nagenoeg onverwoestbare wapen was de trots van de Artillerie-Inrichtingen. 

Was- en kleedlokaal – gebouw 316 – Hembrug

Op sommige afdelingen was het zwaar en vies werk. In de perserij werden granaten bijvoorbeeld ingesmeerd met grafiet vermengd met olie. Gelukkig konden medewerkers zich nog enigszins schoonmaken in een van de waslokalen op het terrein. In de kleedruimte stonden ruim 700 kledingkasten. Dankzij de vele toegangen konden medewerkers snel naar hun werkplek.

Transformatorhuisje – gebouw 277 – Hembrug

Dit was een van de transformatorhuizen die een deel van het gebied voorzag van stroom en droeg daarmee bij aan de zelfvoorziening van het bedrijf. Alleen gebouwen waar risico bestond op explosies werden niet van elektriciteit voorzien, maar van stoom vanuit het ketelhuis. Later kwam er een veilig elektra systeem. Hembrug had zijn eigen middenspanningsnet (3000 tot 10.000 Volt).

Chemisch laboratorium – gebouw 197 – Hembrug

Dit was het scheikundig laboratorium waar onder andere strijdgassen zoals mosterdgas werden ontwikkeld. Daarmee werden granaten gevuld. In 2012 is het terrein rond dit pand onderzocht op sporen van mosterdgas. Er werden 28 plekken gevonden waar laboratoriumafval was begraven.

Patronenmagazijn – gebouw 91 – Hembrug

Dit patronenmagazijn had een eigen kleine draaierij voor de productie van slaghoedjes. Volgens de overlevering lag hier ook het archief van de Duitse bezetter gedurende de oorlog. Later stond hier de apparatuur voor de waterzuivering van Eurometaal.

Magazijn – Gebouw 85 – Hembrug

Dit was het magazijn voor de afdeling munitie-samenstelling (MSLW). Hier lagen onder meer machineonderdelen, spuitmallen en gietmallen. Door de bouwstijl en de rondstruinende kippen werd dit gebouw de grote boerderij genoemd en het naastgelegen gebouw de kleine boerderij.

Blijf op de hoogte, meld je aan voor de nieuwsbrief

Aanmelden

Kanonnenloods 14, Zaandam

  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram

  • © Copyright – Zaans Museum
  • Colofon
  • Anbi
  • Algemene bezoekersvoorwaarden
  • Privacyverklaring
  • Privacy Instellingen

Het Zaans Museum maakt op deze website gebruik van cookies.

Wij plaatsen functionele cookies voor de werking en verbetering van deze website. Mogen wij extra cookies plaatsen voor sociale media koppelingen, gepersonaliseerde (video) advertenties en het meten van de effectiviteit van onze online campagne’s? Lees hier meer over in onze privacyverklaring of pas uw privacy instellingen aan

Privacy policy | Liever niet
Settings
Scroll naar bovenzijde