Dependance van Zaans Museum houdt rijke historie van het Hembrugterrein levend

Staatssecretaris van Defensie Barbara Visser opent donderdag 17 mei 2018 het Hembrug Museum. Onder begeleiding van de ‘Gele Rijders te paard’ lost de staatssecretaris voor de gelegenheid een kanonschot voor het nieuwe museum – gevestigd in twee voormalige transformatorhuisjes op het Hembrugterrein. Daarna kunnen bezoekers dagelijks (gratis) kennismaken met de rijke historie van het mysterieuze terrein. Jan Hovers, directeur Zaans Museum: ‘Met het nieuwe Hembrug Museum blijft de markante historie van het terrein volop zichtbaar en beleefbaar voor toekomstige bezoekers én bewoners.’

Het Hembrugterrein in Zaandam, ooit het militaire hart van de Stelling van Amsterdam, stond ruim honderd jaar in het teken van nationale munitie- en wapenfabriek ‘Artillerie Inrichtingen’ (later Eurometaal NV). De fabriek, beter bekend als ‘Hembrug’, was destijds een van de grootste en modernste militaire complexen van Nederland en jarenlang de grootste werkgever in de Zaanstreek. In het diepste geheim werden hier wapens en munitie gemaakt, getest en opgeslagen. Later zijn hier ook civiele producten geproduceerd, zoals metaalbewerkingsmachines, zonnecollectoren en rondellen voor munten.

Rijke historie openbaar toegankelijk
In twee voormalige transformatorhuisjes toont het Hembrug Museum de rijke historie van het mysterieuze terrein. Bezoekers ervaren wat zich afspeelde op dit lange tijd hermetisch afgesloten complex. Wat werd er gemaakt?, Voor wie?, Wie werkten hier? en Waarom werd de wapenfabriek juist in Zaandam gebouwd? De (onbemande) presentatie is openbaar toegankelijk en dagelijks gratis te bezichtigen. Duinzand Museale Projecten is verantwoordelijk voor het concept en de samenstelling; Platvorm tekende voor het ruimtelijk en grafisch ontwerp.
Initiatief, concept en ontwerp Het Hembrug Museum is een initiatief van Peter de Vries, oud-werknemer van Eurometaal NV. In 2003, vlak voor de sluiting van de fabriek, stelde hij waardevolle objecten veilig die voor vernietiging bestemd waren. Eind 2016 droeg hij de omvangrijke collectie over aan het Zaans Museum om deze voor de toekomst te behouden en toegankelijk te maken voor een groter publiek. De afgelopen periode was De Vries een van de vele bevlogen vrijwilligers die, onder begeleiding van het Zaans Museum, heeft meegewerkt aan de registratie van de collectie en de ontwikkeling van het Hembrug Museum.

Financiering
Het Hembrug Museum is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Zaanstad en het Rijksvastgoedbedrijf. Gemeente Zaanstad droeg met een bedrag van €258.200,- uit het Investeringsfonds bij aan de investering voor de twee transformatorhuizen, waarin het Hembrug Museum gevestigd is, en zorgt voor een structurele bijdrage van €26.000,- per jaar ten behoeve van de exploitatie en de opslag en conservering van ruim 2670 objecten. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft een bedrag van €110.000,- geïnvesteerd in nutsinfrastructuur en cascokwaliteit van de transformatorhuizen.

Het Hembrug Museum valt onder het beheer van het Zaans Museum. Samen met het Czaar Peterhuisje vormen de drie musea één organisatie over de geschiedenis van de Zaanstreek.