Deel 2: Henricus Rol: Illustrator voor de Verkadealbums en alleskunner.

Een groot deel van de Verkade albums werd geschreven door Jac. P. Thijsse en de Artis albums door A.F.J. Portielje. Zij gaven de opdracht wat er geschilderd moest worden. Henricus, Cornelis en Jan Voerman verdeelden deze opdrachten dan weer onderling. Ze gingen goed met elkaar om. Er werd veel samengewerkt en soms maakten ze zelfs elkaars illustraties af.

Vooral Henricus en zijn vader werkten veel samen voor bijvoorbeeld landschappen. Ze gingen regelmatig op pad met de motorboot en later met een auto met chauffeur (ze hadden geen rijbewijs) door het land. Eindeloos kijken in het veld naar bloemen, vogels en vlinders, maar ook in en vanuit de eigen tuin en in de Hortus.

Henricus heeft een eigen terrarium gehad en bijna zijn hele leven een aquarium. Hij was steeds op zoek naar bronnen, zoals een collectie opgeprikte vlinders, een schoolmuseum voor de collectie dieren en bezocht dierentuinen. In een brief aan zijn vrouw schreef Henricus: “Ik heb bij Loevestein de witte klaver gevonden”. Het zoeken en kijken naar planten heeft hij zijn hele leven gedaan. Hij wist ook heel veel van vogels.

Voorstudie 1, apen en vogels in Artis

Henricus wilde niet alleen een natuurgetrouwe weergave van het onderwerp schilderen, maar er ook een eigen creatieve interpretatie aan kunnen geven. Zo had hij de opdracht gekregen om een lynx te schilderen aan de hand van twee foto’s. Het resultaat was niet goed. Toen hij er één in levende lijve had zien springen in de dierentuin van Jardin des Plantes in Parijs, lukte het pas echt om de karakteristieke houding van het dier te pakken te krijgen. Hoewel de te schilderen onderwerpen van de schrijvers kwamen, had de schilder wel enige inspraak. Volgens Henricus “was het aan de schilder om het mooiste standpunt in te nemen”.

Chimpansee 1940                     

Konings-tijger 1939

Wolaap    1940

Voor de albums ‘Dieren in Artis’ en ‘Apen en hoefdieren in Artis’ heeft Henricus veel tijd in Artis doorgebracht. Zoals Henricus zei, was hij: “kind aan huis bij de apies”.

Hij verbleef dan in de ‘Tricomari’ die in de Amstel lag, zodat hij elke dag naar Artis kon om te schilderen. Vanwege zijn voorliefde voor portretten kreeg Henricus de apen toebedeeld. Hij zat dan op een trap in de kooi van de apen te schilderen, terwijl de aap bij tijd en wijle aan de trap zat te trekken. Hij bestudeerde zo de houdingen en bewegingen van de apen en maakte veel schetsen. Sommige kon hij naar eigen zeggen – door strak naar ze te kijken – doodstil laten zitten.

Hij zat iedere middag bij Portielje zijn boterhammen te eten en dan bespraken ze de dieren. Henricus maakte voorstudies in olieverf op mahoniehouten paneeltjes. In zijn schilderskist had hij richels gemaakt waarin meerdere paneeltjes rechtop konden staan, zodat ze niet om konden vallen. De illustraties van de apen waren een groot succes. Ze stonden later ook in de biologieboeken op de school van Maarten. Daar wist Henricus overigens niets van.

Voorstudie 2, apen en vogels in Artis

Lees verder: Deel 3: Henricus Rol: Illustrator voor de Verkadealbums en alleskunner.