Handboekbinderij Erik Schots in Krommenie.

‘Het kan raar lopen in het leven. Ik ben geboren in 1949 in Krommenie. Mijn moeder had een kunstnijverheidszaak en mijn vader zat in de elektrotechniek. Na mijn diensttijd ben ik gaan werken bij boekbinderij Kloosterman, waar ook oude boeken gerestaureerd werden en later ging ik aan de slag bij antiquariaat De Slegte. Daar ontstond de liefde voor het ambacht. Ik heb zonder grafische opleiding in de praktijk alles geleerd over het binden en restaureren van boeken, atlassen en tijdschriften. Maar eerst zal ik koffie voor ons maken’.

Zo begint mijn middag in de handboekbinderij in Krommenie. In een monumentaal pand aan het Spinderspad.

Terwijl Erik in de keuken met de koffie bezig is, kijk ik rond in zijn atelier en zie honderden kwasten, groot en klein, flesjes, mesjes, potjes, garens, papier, karton, linnen in alle kleuren en maten, stempels, leer en perkament en een groot en vol werkblad waar nog net twee koffiekopjes op passen. Het is al 47 jaar het domein van Erik.

Het gereedschap in zijn atelier heeft Erik gedurende zijn banen in loondienst (zoals bij de Slegte in Amsterdam) verzameld met de bedoeling ooit voor zichzelf te beginnen. Die stap zette hij in 1973. Erik had het geluk, dat gemeente Zaandam hem als ‘huisbinder’ koos. Hij bond de documenten van de Burgerlijke Stand in, maar ook politierapporten en verslagen van raadsvergaderingen. Die opdrachten zorgden voor een vaste bron van inkomsten. Daarnaast kon Erik zijn ziel en zaligheid kwijt in het restaureren van museale stukken, maar ook in minder grote opdrachten, zoals het inbinden van het proefschrift van Pim Fortuyn.

De meeste particulieren, die de weg naar het Spinderspad vinden, komen met een bijzondere opdracht.

Zo kwam er onlangs een oude Indische dame in het atelier. Zij had een voddig notitieblokje bij zich, vol met in potlood geschreven recepten. Het blokje was in erbarmelijke staat. Het was gescheurd en zat onder de vlekken, maar de dame kon er geen afstand van doen. ‘Dit boekje’, zei ze, ‘heeft me door de jaren in het Jappenkamp geholpen. Aan de hand van de recepten van mijn moeder kon ik met de weinige middelen die er waren toch een paar keer per week wat te eten maken. Dit boekje heeft me gered’.

Erik heeft het boekje gerestaureerd en in een zuurvrij doosje verpakt. Zo blijft het voor de familie bewaard.

Ik vraag Erik naar zijn toekomstplannen en of zijn opvolging geregeld is. Erik is daar kort en duidelijk over: hij neemt alleen nog interessante opdrachten aan, geen stressklussen en een opvolger heeft hij (nog) niet. Als hij stopt, stopt de Handboekbinderij aan het Spinderspad. Het is niet anders.