Moderne Jeugddiensten.

Wij waren christelijk; Nederlands Hervormd op precies te zijn. Dus op zondag moest je mee naar de kerk; meestal de Oostzijderkerk in Zaandam, waar mijn vader diaken was. Dan mocht ik bij hem op de diakenenbank zitten, wat ik een bijzonder voorrecht vond.

Mijn lagereschooltijd bracht ik door op de Klaas Katerschool in Zaandam, later de Beatrixschool. Toen ik in de vierde klas zat, had ik heel veel belangstelling voor Gerda de Jonge, de zus van de latere cabaretier Freek. Hun vader was dominee in de Westzijderkerk. Bij wijze van uitzondering maakte ik daar ook wel eens preken van dominee De Jonge mee. Ik begreep die preken niet erg, net als de conferences van Freek later trouwens.

Ik was erg aangedaan door het feit, dat het gezin De Jonge later naar Friesland verhuisde, waar vader een beroep als dominee had aangenomen. Dat betekende het afscheid van Gerda; met haar meefietsend over de Savornin Lohmanstraat heb ik durven zeggen, hoe erg ik haar vertrek vond.

In die tijd – begin jaren zestig – vonden in de Paaskerk, een nieuw gebouwde kerk in Zaandam-Zuid, zogenaamde ´Moderne Jeugddiensten` plaats. De Paaskerk was modern door de gekleurde afbeeldingen op de ramen, voorstellende het verhaal van de schepping. Karel Appel had die gemaakt. Hij had ongevraagd ook een tekst op een muur gekalkt, maar het kerkbestuur onder aanvoering van dominee Van Petegem keurde die af. Freek de Jonge heeft die gebeurtenissen opgetekend in zijn boek ´Zaansch Veem`.

In de ´Moderne Jeugddiensten´ ging dominee Ben Martèl voor, toen nog industriepastor in de Zaanstreek. Hij sprak de taal van de jeugd en begon zijn preek altijd met een mop. Deze weet ik nog: Heeft een citroen ook pootjes?  Heeft een citroen ook vleugeltjes? Heeft een citroen ook een snaveltje?  Nee, oh jee, dan heb ik vanmorgen mijn kanarie uitgeperst…

Deel van de liturgie van de ´Moderne Jeugddienst´ 7-2-1960

Toen ik een jaar of negen was, bezocht ik deze moderne jeugddiensten, samen met mijn klasgenoot Ron Kiburg. Een bijzondere attractie werd gevormd door een jazzcombo, dat geweldige negro-spirituals ten gehore bracht, waarop Nederlandse teksten waren geschreven. Geweldig was ook, dat Cees Tanger in het combo speelde, de broer van mijn tante Rie en een bekende trombonist in de Zaanstreek.

Een en ander vonden Ron Kiburg en ik zo mooi, dat we vaak twee Moderne Jeugddiensten achter elkaar meemaakten, want wegens overweldigend succes en een beperkt aantal plaatsen in de Paaskerk waren er telkens twee diensten: aanvang om 9.30 en 10.30 uur.

Wat zou ik het zo´n zestig jaar later nog eens graag weer willen meemaken; mijn liefde voor jazzmuziek is sindsdien gebleven en het Woord des Heren was ook niet voor dovemans oren, hoewel ik nooit meer naar de kerk ga.

Een preek van dominee Martèl is op internet nog te vinden via: www.domineemartel.nl.