Inleiding: Het mysterie van het gestolen pistool op het Hembrugterrein.

In mijn jeugd waren overal om ons heen spannende speelplekken op braakliggende landjes dicht bij ons huis. We vingen salamanders en andere beestjes; begroeven onze gestorven huisdieren en groeven later weer hun skeletjes op. We stookten fikkie, rookten rietsigaren in onze zelfgebouwde hutten en testten het ijs op de modderige plassen tussen het riet.

De speelwereld van nu, die van onze kinderen, is veranderd in keurig aangeharkte speeltuintjes, ‘zo veilig mogelijk’. Daaromheen vind je nu gevaarlijke obstakels zoals wegen, auto’s, maar ook lastige buren.

Dichtbij de veerpont naar Amsterdam was een geheimzinnig gebied: het Hembrugterrein. Daar was een fabriek waar wapens werden gemaakt. Er stond een groot hek omheen met bewaking. We hoorden van klasgenoten, die in de Havenbuurt woonden, wel eens verhalen van patroonhulzen en andere spannende dingen. Het is allemaal heel lang geleden.

Het Hembrugterrein werd voor mij weer actueel, na de komst van culturele activiteiten. Op weg daarheen moest ik het spoor vinden, via een geheimzinnig donker bos, over slechte wegen langs half ingestorte gebouwen, waarin spannende dingen werden ontwikkeld. Ik wist niet, dat het daar zo immens groot was. Veel beelden uit een verleden van minstens 340 jaar zou je haarscherp terug kunnen vinden. Donkere fabrieken, veel lawaai. Arbeiders.

Het lijkt   grote avonturenspeelplaats, sommige gebouwen zijn opnieuw in gebruik genomen, hebben een ander doel gekregen, een fabriekshal is omgebouwd tot een oosterse markt, een transformatorhuisje tot een ontmoetingscafé. In een enorme hal hangen tijdens Art Zaanstad honderden kunstwerken. In de gebouwen eromheen zijn experimenten met moderne kunstuitingen.

Nu geven vrijwilligers van het Hembrug Museum rondleidingen. Zij weten bijna alles wat zich op het terrein afspeelde, mede door de tijd dat ze bij Eurometaal werkten. In het jaar 2003 is het bedrijf gesloten.

In de Schanszaal van het Zaans Museum zitten de vrijwilligers aan een lange tafel. Zij kennen het verhaal van het mysterie van het prachtige pistool, dat na 74 jaar plotseling uit de directiekamer van Eurometaal verdween.

Vandaag, op woensdag 21 november is het pistool teruggevonden, opgespoord dankzij de inspanningen van hun eigen collega’s.

Een verhaal in drie delen, rond drie personen, dat ik graag wil toevoegen aan de verhalencollectie van onze Zaanstreek.

Lees verder: Deel 1: Het mysterie van het gestolen pistool op het Hembrugterrein.