100 jaar vrouwenkiesrecht in de Zaanstreek

Honderd jaar geleden kregen ook vrouwen in Nederland het recht om te stemmen. “We staan als fiere vrije vrouwen naast den man” zei Wilhelmina Hofman-Poot uit Oostzaan in een toespraak. Maar helemaal gelijk waren mannen en vrouwen toch niet bleek in de honderd jaar die daarna kwamen. Mary Renooij vertelt wat haar nog in de jaren zestig overkwam:

“Toen ik in 1966 als journalist in vaste dienst kwam bij de Zaanlander, kreeg ik van de directie een half A4’tje. Daarop stond dat je direct moest melden als je ging trouwen of als je zwanger was,. Daarop zou je dan meteen worden ontslagen en naderhand zou worden bezien of je weer werd aangenomen. De onderste regel van het papier luidde: “We nemen aan dat u het ermee eens bent”.

Ze was daarover zeer verbaasd, hoe kon een krant, die andere bedrijven de maat nam, zelf zo handelen! Alle andere vrouwen die bij de Verenigde Noord-Hollandse Dagbladen werkten heeft ze gebeld. Zij was de enige die er tegen wilde protesteren; misschien omdat zij de enige journalist was, de anderen waren administratief personeel.

Het Arbeidsbureau in Zaandam waar ze advies vroeg, raadde haar aan een brief te schrijven dat ze het er niet mee eens was, want eenzijdig een arbeidscontract wijzigen kan niet. Gelukkig waren directie en redactie strikt gescheiden. De hoofdredacteur vertelde haar op de receptie van haar huwelijk dat ze gewoon kon blijven werken!

In die jaren konden vrouwen die bij een krant werkten lang niet over alle onderwerpen schrijven. Voor ze bij de Zaanlander werkte hadden de kranten in Noord-Holland waar ze naar werk informeerde vaak als antwoord: “we hebben al een vrouw en één is wel genoeg voor mode en recepten”.  Van haar chef mocht zij bijvoorbeeld ook geen raads- of commissievergaderingen verslaan. “Nee, ze kijken al gek op als er een jonge jongen komt. En helemaal als er een meisje komt” zei hij. Maar als in juni de chef een maand op vakantie was, mocht ze van de tweede man wél naar de raadsvergaderingen. Er waren toen nog veel, want er waren zeven Zaangemeentes. “Toen heb ik mijn schade wel ingehaald”.