Deel 1: Lucia Blom en het Czaar Peterhuisje

De ouders van Lucia.

Lucia Blom ontving mij hartelijk in haar woning aan de haven van Zaandam. Haar woning staat vlakbij het Czaar Peterhuisje.

“Mijn vader is door de gemeente uit veertig sollicitanten gekozen als beheerder van het Czaar Peterhuisje. Zijn voorganger had dit werk vijftig jaar gedaan en was in de tachtig toen hij ermee stopte. Het voordeel was, dat mijn moeder Russisch sprak en mijn vader ook een beetje”.

Lucia vertelt dat haar moeder uit Oekraïne kwam, toenmalig onderdeel van de Sovjet-Unie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd haar moeder naar Duitsland  gedeporteerd. Ze moest werken als “Ostarbeiterin” in een vleesfabriek, net als haar vader voor de “Arbeitseinsatz” in dezelfde fabriek. Daar hebben zij elkaar ontmoet en leren kennen.

“Mijn moeder kon geen contact meer krijgen met haar ouders. Mijn vader heeft toen voorgesteld om met hem mee te gaan naar Nederland en daar te trouwen. Net als vierduizend andere vrouwen hebben ze dat gedaan. Dat was ook beter, want degenen die wel zijn teruggegaan naar de Sovjet-Unie werden gezien als verraders en vervolgens vermoord of gedeporteerd. Mijn moeder heeft twee dictators in haar leven gekend: Stalin en Hitler, erger kan niet”.

Na het overlijden van Stalin in 1953 begon in de Sovjet-Unie omstreeks 1956 een periode onder Chroesjtsjov, wat ze in de Russische geschiedenis de “dooi” noemen. Men versoepelde het regime een beetje.

“Ik was vijf jaar toen mijn ouders in 1956 naar de geboortestad van mijn moeder zijn geëmigreerd, Zaporizje, op dit moment één van de middelpunten van de oorlog. Wij zijn toen met een Russisch vrachtschip naar Leningrad gevaren, onze hele huisraad ging mee. Daarvandaan zijn wij met de trein naar Zaporizje gereisd, een treinreis van 24 uur. Het tragische was dat bij aankomst bleek, dat mijn oma veertien dagen eerder was overleden”.

Veel vrouwen die naar Nederland zijn gegaan, werden opgehaald door de Russische geheime dienst. De oma van Lucia stond altijd pontificaal bij de deur en stuurde ze weg. Maar in het katholieke zuiden vonden ze het maar niks, dat hun zoons met een Russische vrouw thuis kwamen. Die werden vaak verraden en teruggestuurd naar de Sovjet-Unie.

Lucia met haar vader in Zaporizje.

“In Zaporizje verbleven nog twee gezinnen, die uit België kwamen. Tot groot geluk van mijn vader waren dat Vlamingen. Die beschouwden wij als familie, wij konden vrijuit met elkaar praten. Zij zijn eveneens weer teruggegaan, ik ben nog steeds bevriend met de dochters”.

Lees verder: Deel 2: Het verhaal van Lucia Blom.