1943

Deel 1: Oorlogsherinneringen. Waarom is Dolly met de Duitsers mee?

Het verhaal van Hans Bax
Door Ursulien van Berge-Bakkum

Hoe beleefde Hans Bax als jongste van het gezin van vijf kinderen de tweede wereldoorlog? Hij was nog maar drie jaar in 1940. Het was een spannende tijd en aan het einde in 1945 had hij veel geleerd.

“Het uitbreken van de oorlog was voor mij heel interessant, maar voor mijn moeder niet. Zij was voor de oorlog met hart en ziel pacifist en bezocht bijeenkomsten van gelijkgestemden op de Veluwe. Daar zeiden bevlogen dominees, dat wij het geweertje moesten breken en dat Herr Hitler dat goede voorbeeld beslist zou volgen.

Mijn moeder, goed maar naïef, geloofde dat en de dominees konden bij haar geen kwaad doen. Herr Hitler wel en toen het zover kwam op 10 mei vielen de schellen haar van de ogen. Daarvan merkte ik niet veel, want zij vertelde ons kinderen niet waar ze zich vrijwel meteen in stortte: weerstand. Ikzelf, als kind van tweeënhalf jaar, vond alles wat gebeurde er interessant. Het begon al met soldaten in portieken met mooie schietgeweren (onze mobilisatie, mijn eerste herinnering). Daarna, gezien vanaf het dak van ons huis, door Engelse (!) vliegtuigen in brand geschoten olietanks bij Amsterdam om te verhinderen, dat de vijand daar gebruik van zou maken. Voor mij heel mooi om te zien: veel vuur en nog veel meer rook, reusachtige wolken.

Mijn moeder huilde.

Toen werd het nog interessanter: Duitsers in de straten, in marcherende, stampende colonnes of alleen en altijd met mooie schietgeweren. Ik vond het allemaal heel mooi tot het eerste slachtoffer viel. Het hondje van de buren, doodgeschoten door een Duitse soldaat, want het had gebeten in zijn mooie glimmende laars. Wijzelf hadden ook een hondje, Toontje, en dat hield ook niet van glimmende laarzen. Ik snapte dus, dat ons beestje ook gevaar liep en toen was voor mij de aardigheid van de oorlog wel een beetje af.

Toen ik vier jaar oud was mocht ik naar een kleuterschooltje vlakbij ons huis. Daar speelde ik naar alle tevredenheid met een meisje dat Dolly heette. Soms was zij kattig. Als we bijvoorbeeld ‘vadertje en moedertje’ speelden, wilde zij ineens zelf vader zijn en moest ik moeder zijn, dat vond ik sloom en zelfs verwerpelijk. Alles ging goed, tot zij op een dag ineens weg was. Ik vroeg mijn moeder waar ze bleef, maar die zei alleen maar dat ze met de Duitsers mee was, verder niets. Ik was een beetje jaloers. Waarom mocht Dolly wel met de Duitsers mee en ik niet? Doorvragen bij moeder hielp niet, want ze wist er verder niets van.”

Lees verder: <a href=”https://zaansmuseum.nl/verhaal/oorlogsherinneringen-2/”>Deel 2: Bijna gesnapt bij een razzia.</a>

Reacties

2 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *