Deel 1: Uit de puntige pen van Wim Swart.

<strong>Documentaire over Joodse vrouwen.</strong>
Ik heb gisteravond op de TV een documentaire gezien over Joodse vrouwen, die bij Anne Frank konden blijven tot haar laatste dag. Indrukwekkend. En weer afgrijselijk om te horen hoe diep mensen kunnen zinken. Mensen, die menen van een betere soort te zijn dan anderen. Racisme, een vervloekte misvatting die bestaat tot vandaag.

Vergeleken met wat de Joden en andere slachtoffers van het Nazidom moesten ondergaan, heeft ons gezin weinig te lijden gehad in de jaren ’40- ‘45. Toch was dat weinige genoeg voor een leven lang angst, honger, ellende, willekeur en terreur.
Bij mij heerst ook trots op een vader, die in 1941 een februaristaker was. Hij staakte vanwege de Jodenvervolging en het racisme. Goddank, dat hij aan de goede kant stond. Wat een lot hebben de kinderen gehad van wie de ouders fout waren.

<strong>De oorlog ontgaat je als kind niet.
</strong>Toen de oorlog in 1945 was afgelopen was ik vijftien jaar. Net jong genoeg om gespaard te zijn gebleven voor wat voor veel mensen van maar een paar jaar ouder, wel kon overkomen. Toch heb ik het idee, dat ik tussen mijn tiende en mijn vijftiende meer afschuwelijke dingen heb gezien, gehoord en beleefd dan in de 43 jaar daarna.

<strong>Mijn belangstelling voor de oorlog 40-45.
</strong>Onlangs sprak ik een jongere collega over de oorlog en mijn belangstelling daarvoor. “Wanneer kreeg je daar die interesse voor?” vroeg hij. Een volstrekt oprechte vraag, maar ze klonk me in de oren of het ging om interesse voor postzegels of het aantal doelpunten van Abe Lenstra. Iets dat je plotseling raakt en waarin je je dan gaat verdiepen.
Maar zo was het niet. Wie leefde in ’40-’45, ook al was hij/zij nog een kind, kon de oorlog niet ontgaan. Hij drong zich op aan iedereen. Vandaar ook denk ik, dat de generaties van toen als een soort tijdafbakening spreken over voor en na de oorlog. Bijna niets was ingrijpender geweest in hun levens dan de oorlog.

“Ik ben van na de oorlog en dat wil ik graag zo houden”. Dat vond ik de mooiste tekst die werd meegedragen in de vredesdemonstratie van een half miljoen mensen in oktober 1983 in Den Haag. Gelukkig zijn er mensen die willen ijveren voor het behoud van vrede. Gelukkig ook, dat veel mensen waakzaam zijn met betrekking tot herleving van het racisme. Al moeten we ons er anderzijds voor hoeden om elke stemming op een kwalijk verschijnsel als de Centrumpartij te beschouwen als een soort fascist. Zij, die de oorlog hebben meegemaakt, weten dat fascisten anders waren.

<a href=”https://zaansmuseum.nl/verhaal/uit-de-puntige-pen-van-wim-swart-2-1990-ontslagen-bij-eurometaal/”>Lees verder: Deel 2: Wim Zwart: Uit de puntige pen.</a>